بررسی رابطه سبك رهبری مدیران (براساس نظریه لیکرت) با میزان رضایت شغلی دبیران در مدارس راهنمایی دخترانه شاهد شهر تهران در سال تحصیلی 84-83

دسته: روانشناسی و علوم تربیتی
بازدید: 289 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 138 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 203

اساساً نیاز به مدیریت در همه زمینه‌های اجتماعی امری لازم و ضروری است منابع انسانی و مادی عظیم بدون هدایت و رهبری لایق، بزودی رو به نابودی می‌رود اما در این بین مدیریت آموزشی به دلیل تأثیری كه عملكرد آموزش و پرورش بركلیه اركان جامعه دارد از حساسیت ویژه‌ای نسبت به سایر مدیریت‌ها برخوردار است از طرفی مراكز آموزشی بیش از هر نهاد دیگربا انسان سروكار دا

قیمت فایل فقط 6,900 تومان

بررسی رابطه سبك رهبری مدیران (براساس نظریه لیکرت) با میزان رضایت شغلی دبیران در مدارس راهنمایی دخترانه شاهد شهر تهران در سال تحصیلی 84-83

فهرست مطالب

عنوان ............................................................................................... صفحه

فصل اول: كلیات تحقیق

مقدمه......................................................................................................... 2

بیان مسأله ................................................................................................ 3

دلایل ضرورت و توجیه انجام تحقیق ....................................................... 3

اهداف تحقیق ............................................................................................. 5

اهداف كلی تحقیق ...................................................................................... 5

اهداف ویژه تحقیق .................................................................................... 6

فرضیه‌های تحقیق ..................................................................................... 6

فرضهای تحقیق یا جانشین ....................................................................... 6

متغیرهای اساسی تحقیق .......................................................................... 6

تعریف عملیاتی واژه‌ها و اصلاحات .......................................................... 7

تعریف رهبری .......................................................................................... 7

تعریف سبك رهبری لیكرت ...................................................................... 8

تعریف رضایت شغلی ............................................................................... 9

دبیران ..................................................................................................... 10

مدارس شاهد ......................................................................................... 11

مشكلات و تنگناهای تحقیق ..................................................................... 11

فصل دوم: ادبیات تحقیق

بخش اول (رهبری) ................................................................................. 14

مقدمه....................................................................................................... 14

تعریف رهبری ........................................................................................ 15

تمایز مدیریت و رهبری........................................................................... 16

تعریف سبک رهبری................................................................................ 17

تئوری‌های رهبری .................................................................................. 18

تئوری‌های شخصیتی رهبری ................................................................. 19

نظریه سنتی رهبری ................................................................................ 19

نظریة صفات شخصی رهبر.................................................................... 20

تئوری‌های رفتاری رهبری ..................................................................... 20

مطالعت دانشگاه آیووا ............................................................................ 21

مطالعات دانشگاه اُهایو ........................................................................... 22

مطالعات دانشگاه میشیگان ..................................................................... 22

شبكه مدیریت ......................................................................................... 23

تحقیقات اسكاندیناوی ............................................................................. 25

تئوری‌های اقتضایی ................................................................................ 26

الگوی فیدلر ............................................................................................ 26

تئوری موقعیتی هرسی و بلانچارد.......................................................... 28

تئوری مبتنی برتبادل نظر رهبر با اعضاء .............................................. 31

تئوری مسیر ـ هدف ............................................................................... 32

الگوی رهبری مشاركتی ......................................................................... 34

متغیرهای موقعیتی در الگوی تجدیدنظر شده رهبری مشاركتی ............ 35

پنج شیوة رهبری در الگوی رهبری مشاركتی ....................................... 36

سیستمهای مدیریت ................................................................................ 37

سبك رهبری لیكرت ................................................................................ 37

تئوری‌های جدید رهبری ........................................................................ 41

جایگزینی رهبری .................................................................................... 41

رهبر عملگرا و رهبر ایجاد كنندة تحول .................................................. 42

رهبر عملگرا ........................................................................................... 43

رهبرانی كه تحول ایجاد می‌كنند ............................................................. 43

بخش دوم (رضایت شغلی)...................................................................... 45

ارزشها ................................................................................................... 45

انواع ارزش ............................................................................................ 45

نگرشها ................................................................................................... 46

انگیزش ................................................................................................... 47

نظریه‌های انگیزش .................................................................................. 49

تئوری‌های محتوایی ................................................................................ 50

1ـ تئوری سلسله مراتب نیازها................................................................ 50

2ـ تئوری دو جنبه‌ای انسان ................................................................... 53

3ـ تئوری دو عامل انگیزش .................................................................... 53

4ـ تئوری سه نیاز مك‌كلند ..................................................................... 54

5ـ تئوری نیازهای زیستی، تعلق و رشد ................................................ 55

تئوری‌های فرآیندی ................................................................................ 56

1ـ تئوری انتظار و احتمال ...................................................................... 56

2ـ تئوری برابری ................................................................................... 58

3ـ تئوری اسناد ...................................................................................... 59

انواع نگرش ............................................................................................ 60

رضایت شغلی ......................................................................................... 62

رابطه انگیزش با رضایت شغلی ............................................................. 62

1 تاریخچه مطالعات در مورد رضایت شغلی ......................................... 62

2 تعریف رضایت شغلی ......................................................................... 63

(1-2) تعیین رضایت شغلی .................................................................... 66

3 عوامل تعیین كنندة رضایت شغلی ....................................................... 67

4 عوامل مؤثر بر رضایت شغلی ............................................................ 69

5 فاكتورهای مؤثر در رضایت شغلی از نظر «جنیفر» ........................... 70

6 پیامدهای رضایت شغلی و عدم رضایت شغلی .................................. 71

7 نظریه‌های رضایت شغلی .................................................................... 72

- نظریه «بروفی»..................................................................................... 72

- نظریه «كورمن» .................................................................................. 73

- نظریه «پارسون» ................................................................................. 74

اندازه‌گیری رضایت شغلی ..................................................................... 75

بخش سوم (سابقه تحقیقاتی موضوع) .................................................... 77

تحقیقات خارجی ..................................................................................... 77

تحقیقات داخلی ........................................................................................ 80

خلاصه فصل .......................................................................................... 84

فصل سوم: روش انجام تحقیق

روش تحقیق ........................................................................................... 87

جامعه و نمونه آماری ............................................................................ 88

تعداد و روش نمونه‌گیری ...................................................................... 89

روش و ابزار گردآوری اطلاعات ........................................................... 90

روایی و اعتبار پرسشنامه‌ها .................................................................. 93

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ................................................................ 95

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

بخش اول ـ توصیف داده‌ها ................................................................... 97

بخش دوم ـ تحلیل استنباطی داده‌ها ..................................................... 120

آزمون فرضیه‌ها .................................................................................. 121

فصل پنجم: نتایج و پیشنهادها

خلاصه یافته های پژوهشی ................................................................. 125

یافته های دیگر پژوهش ....................................................................... 128

محدودیتهای تحقیق .............................................................................. 130

الف – محدودیتهای خارج از کنترل محقق ........................................... 130

ب – محدودیتهای در اختیار محقق ...................................................... 131

پیشنهادها ............................................................................................. 131

فهرست منابع فارسی ........................................................................... 133

فهرست منابع خارجی............................................................................ 137

ضمائم................................................................................................... 138

فهرست جدول‌ها

عنوان ............................................................................................... صفحه

1-2: عوامل مؤثر در رضایت شغلی ...................................................... 70

1-3: تعداد نمونه در هر ناحیه از شهر تهران........................................ 89

1-4: مشخصات آماری دبیران به تفكیك سن......................................... 97

2-4: مشخصات آماری دبیران به تفكیك میزان تحصیلات..................... 98

3-4: مشخصات آماری دبیران به تفكیك سابقه تدریس......................... 99

4-4: مشخصات آماری دبیران به تفكیك سابقه تدریس درمدارس شاهد 100

5-4: توزیع فراوانی دبیران به تفكیك تأهل .......................................... 101

6-4: توزیع فراوانی سبك‌های رهبری مدیران از دیدگاه دبیران.......... 102

7-4: توزیع فراوانی پاسخ آزمودنی‌ها به كل پرسشنامه

        سبك رهبری لیكرت..................................................................... 103

8-4: توزیع فراوانی پاسخ آزمودنی‌ها به كل پرسشنامه رضایت شغلی 105

9-4: توزیع فراوانی سبك‌های رهبری مدیران از دیدگاه دبیران در ناحیه شمال           106

10-4: توزیع فراوانی سبك‌های رهبری مدیران از دیدگاه دبیران در ناحیه جنوب         107

11-4: توزیع فراوانی سبك‌های رهبری مدیران از دیدگاه دبیران در ناحیه شرق          108

12-4: توزیع فراوانی سبك‌های رهبری مدیران از دیدگاه دبیران در ناحیه غرب 109

13-4: توزیع فراوانی سبك‌های رهبری مدیران از دیدگاه دبیران در ناحیه مركز         110

14-4: توزیع فراوانی سؤال یكم پرسشنامه رهبری............................. 111

15-4: توزیع فراوانی سؤال دوم پرسشنامه رهبری............................ 111

16-4: توزیع فراوانی سؤال سوم پرسشنامه رهبری........................... 111

17-4: توزیع فراوانی سؤال چهارم پرسشنامه رهبری........................ 111

18-4: توزیع فراوانی سؤال پنجم پرسشنامه رهبری........................... 112

19-4: توزیع فراوانی سؤال ششم پرسشنامه رهبری.......................... 112

20-4: توزیع فراوانی سؤال هفتم پرسشنامه رهبری........................... 112

21-4: توزیع فراوانی سؤال هشتم پرسشنامه رهبری.......................... 113

22-4: توزیع فراوانی سؤال نهم پرسشنامه رهبری............................. 113

23-4: توزیع فراوانی سؤال دهم پرسشنامه رهبری............................ 113

24-4: توزیع فراوانی سؤال یازدهم پرسشنامه رهبری....................... 114

25-4: توزیع فراوانی سؤال دوازدهم پرسشنامه رهبری..................... 114

26-4: توزیع فراوانی سؤال سیزدهم پرسشنامه رهبری..................... 115

27-4: توزیع فراوانی سؤال چهاردهم پرسشنامه رهبری.................... 115

28-4: توزیع فراوانی سؤال پانزدهم پرسشنامه رهبری...................... 115

29-4: توزیع فراوانی سؤال شانزدهم پرسشنامه رهبری.................... 115

30-4: توزیع فراوانی سؤال هفدهم پرسشنامه رهبری........................ 116

31-4: توزیع فراوانی سؤال هجدهم پرسشنامه رهبری....................... 116

32-4: توزیع فراوانی سؤال نوزدهم پرسشنامه رهبری...................... 116

33-4: توزیع فراوانی سؤال بیستم پرسشنامه رهبری......................... 117

34-4: توزیع فراوانی سؤال بیست و یكم پرسشنامه رهبری............... 117

35-4: توزیع فراوانی سؤال بیست و دوم پرسشنامه رهبری.............. 118

36-4: توزیع فراوانی سؤال بیست و سوم پرسشنامه رهبری............. 118

37-4: توزیع فراوانی سؤال بیست و چهارم پرسشنامه رهبری.......... 118

38-4: توزیع فراوانی سؤال بیست و پنجم پرسشنامه رهبری............. 119

39-4: توزیع فراوانی سؤال بیست و ششم پرسشنامه رهبری............ 119

40-4: توزیع فراوانی سؤال بیست و هفتم پرسشنامه رهبری.............. 119

41-4: ضریب همبستگی بین سبك‌های رهبری لیكرت با رضایت شغلی 120

42-4: ضریب همبستگی بین سبك‌های رهبری با هر یك از عوامل رضایت شغلی         120

43-4: آزمون فرض اول....................................................................... 122

44-4: آزمون فرض دوم...................................................................... 122

45-4: آزمون فرض سوم..................................................................... 122

46-4: آزمون فرض چهارم.................................................................. 123

47-4: آزمون فرض پنجم..................................................................... 123

فهرست نمودارها

عنوان ............................................................................................... صفحه

1-2: شبكة مدیریت ................................................................................ 24

2-2: پیش‌بینی‌های نظریة اقتضایی رهبری.............................................. 27

3-2: الگوی موقعیتی رهبری هرسی و بلانچارد .................................... 30

4-2: تئوری مسیر ـ هدف ...................................................................... 33

5-2: سلسله مراتب نیازها ...................................................................... 52

6-2: مدل رضایت شغلی ........................................................................ 72

1-4: توزیع فراوانی دبیران به تفكیك سن............................................... 97

2-4: توزیع فراوانی دبیران به تفكیك میزان تحصیلات........................... 98

3-4: توزیع فراوانی دبیران به تفكیك سابقه تدریس............................... 99

4-4: توزیع فراوانی دبیران به تفكیك سابقه تدریس در مدارس شاهد 100

5-4: توزیع فراوانی دبیران به تفكیك تأهل .......................................... 101

فصل اول

كلیات تحقیق

مقدمه

اساساً نیاز به مدیریت در همه زمینه‌های اجتماعی امری لازم و ضروری است. منابع انسانی و مادی عظیم بدون هدایت و رهبری لایق، بزودی رو به نابودی می‌رود. اما در این بین مدیریت آموزشی به دلیل تأثیری كه عملكرد آموزش و پرورش بركلیه اركان جامعه دارد از حساسیت ویژه‌ای نسبت به سایر مدیریت‌ها برخوردار است. از طرفی مراكز آموزشی بیش از هر نهاد دیگربا انسان سروكار دارد و از سوی دیگر در انتقال میراث فرهنگی جامعه از نسلی به نسل دیگر و آماده‌سازی زمینه برای باروری میراث فرهنگی، هیچ یك از عناصر جامعه به اندازه معلم سهم و نقش اساسی ندارد.

كارایی و اثربخشی نظام آموزشی در گرو مدیریت اثربخش و كارآمد این نظام است. امروزه با توجه به تغییرات شگرف و بی‌سابقه‌ای كه در اقتصاد، سیاسیت، علم و تكنولوژی بخصوص در چند دهه اخیر به وقوع پیوسته، وظایف و كاركردهای مدیریت به مراتب گسترده‌تر و پیچیده‌تر و دشوارتر از گذشته شده است. به طوری كه تنها افرادی كه از نظر حرفه‌ای برای این مسئولیت آموزش دیده و تربیت شده‌اند، با اثربخشی و كارآیی قادر به انجام وظایف محوله خواهند بود به همین لحاظ مدیریت امروز براساس ویژگی‌هایی كه دارد یك حرفه تخصصی تلقی می‌شود. (پرداختچی، 1374، ص55)

لزوم به‌كارگیری توان و استعداد تخصصی موجود نیروی انسانی، وجود جو مساعد، انگیزه مناسب و رضایت شغلی در میان آنها می‌باشد. لذا نیروی انسانی، عامل مهمی در موفقیت و پیشرفت هر سازمان بوده و هیچ سازمانی بدون وجود آن نخواهد توانست به تمامی اهداف مورد نظر خود دست یابد. (هوی و میسكل، 1371، ص18)

بنابراین با توجه به اهمیت بحث مدیریت و رهبری درمدارس و همچنین اهمیت رضایت شغلی معلمین به عنوان عناصر كلیدی در مدرسه، در تحقیق حاضر به بررسی رابطة بین سبك رهبری مدیر مدرسه با میزان رضایت شغلی دبیران می‌پردازیم.

بیان مساله

در این تحقیق میزان رضایت شغلی دبیران زن مدارس راهنمایی دخترانه شاهد شهر تهران در سال تحصیل84-83 را اندازه‌گیری كرده و رابطه این رضایت شغلی را با سبك رهبری مدیر مدرسه بر اساس سبكهای رهبری لیكرت شامل سبك رهبری آمرانه- استثماری، رهبری آمرانه – خیرخواهانه،رهبری مشورتی و سبك رهبری مشاركتی بررسی می‌كنیم به عبارت دیگر این تحقیق:

ـ در مورد رضایت شغلی دبیران زن مدارس راهنمایی دخترانه شاهد شهر تهران انجام می‌شود و رابطه آن با سبک رهبری مدیران مدارس براساس نظریه لیکرت مورد بررسی قرار می گیرد..

ـ متغیرهایی كه مورد مطالعه قرار میگیرند عبارتند از سبك‌های رهبری لیكرت و رضایت شغلی

چگونگی انجام پژوهش به صورت بررسی رابطه دو متغیر سبك رهبری و میزان رضایت شغلی است.

دوره زمانی انجام پژوهش سال تحصیلی 84-83 می‌باشد.

دلایل ضرورت و توجیه انجام تحقیق

با توجه به اینكه ركن اصلی رشد و توسعه و پیشرفت هر جامعه‌ای نیروی انسان ماهر و متخصص آن جامعه می‌باشد در عرصه تعلیم و تربیت نیز ركن اصلی آموزش و پرورش منابع انسانی آن می‌باشند و در بین این منابع انسانی دبیران به عنوان نیروهای صف مهمترین وظیفه و تاثیر گذاری را در امر فرایند یاددهی، یادگیری دارا می‌باشند و بنابراین هرچه دبیران با انگیزه و رغبت بیشتری به فعالیت بپردازند كارایی بهتری خواهند داشت اگر انگیزه دبیران را به طور كلی به دو انگیزه مادی و غیر مادی تقسیم كنیم، موضوع این پژوهش بیشتر انگیزه غیر مادی است كه نوع رهبری و مدیریت مدیر مدرسه در آن نقش دارد و رهبری مطلوب می‌تواند باعث رضایت نسبی دبیر شده و در نتیجه كارایی و تعامل با دانش‌آموزان افزایش پیدا كند از طرف دیگر از آنجا كه تعلیم و تربیت در پرورش نسل آینده نقش بسیار مهمی‌ایفا می‌كند حساسیت بحث رهبری در آموزش و پرورش و مدارس در سطوح مختلف و از جمله رهبری مدرسه بیشتر خود را نشان می‌دهد. اگر معلمان كه خود نقش رهبری و هدایت كلاس درس را به عنوان خط مقدم تعلیم و تربیت بر عهده دارند، درست هدایت شوند و با رضایت ومیل و رغبت در سر كلاس حاضر شوند، بازدهی كلاسهای درس و در مجموع آموزش و پرورش دو چندان خواهد شد. بنابراین این تحقیق بدنبال این است كه تاثیر سبك رهبری مدیریت را بر رضایت شغلی معلمان سنجیده و در این بین شیوه‌های بهتر و موثرتری را پیش روی مدیران آینده قرار دهد.

ده سال تجربه تدریس پژوهشگر در مدارس مختلف و از جمله مدرسه شاهد نشان داده است كه هر مدرسه یا محیط آموزشی كه دبیران آن هماهنگ و منسجم عمل می‌كنند به طرز قابل توجهی پیشرفت خواهد كرد و امر تدریس و فرایند یاددهی، یادگیری در آن با سهولت بیشتری انجام خواهد شد و این هماهنگی و انسجام تاحد زیادی مرهون رهبری خوب مدیری كارآمد و وظیفه شناس می‌باشد.

آمار قبولی در خرداد و معدل كل مدارس و همچنین درصد قبولی مدارس در دانشگاه نشان می‌دهد كه مدارسی كه بالاترین قبولی در دانشگاه را دارا می‌باشند از یك سیستم قوی رهبری و مدیریت برخوردار بوده و معلمان مدرسه با میل و رضایت بالایی به فعالیت در‌ آن محیط آموزشی مشغول بوده‌اند.

بنابراین اگر بتوان شیوه های مناسب رهبری مدارس را شناخت و با آموزشها‌ی ضمن خدمت به مدیران مدارس آموزش داد تا حد زیادی می‌توان به بهبود كیفیت آموزشی مدارس كمك كرد.

صدها مقاله و ده‌ها كتاب كه در زمینه مدیریت و رهبری در رشته‌های مختلف علمی‌به رشته تحریر درآمده و شمار زیاد پایان‌نامه‌های دانشگاهی كه به نوعی به موضوع رهبری پرداخته‌اند دلیل دیگری بر اهمیت و ارزش موضوع رهبری است كه در این تحقیق موضوع پژوهش قرار گرفته است.

ضرورت دیگر مربوط به انتخاب مدارس شاهد می‌باشد چرا كه تركیب دانش آموزان این مدارس به جهت محرومیتها و مسائل خاص خانوادگی و از دست دادن پدر به عنوان سرپرست خانواده لزوم مدیریت و پیگیری خاص این مدارس را دو چندان می‌كند.

اهداف تحقیق

اهداف كلی تحقیق

منظور ومقصود نهایی از انجام پژوهش در وهله اول ارایه باز خورد به مدیران مدارس مورد مطالعه می‌باشد تا ضمن بازنگری درنحوه مدیریت خود،از برداشتهای ذهنی نیروهای تحت مدیریت خویش در مورد نحوه مدیریت خود آگاهی پیدا نمایند و موقعیت مدیریت خویش را بر روی پیوستار سبك رهبری لیكرت تشخیص دهند و از طرف دیگر از موثرترین سبكهای رهبری كه مورد نظر دبیران مدارس شاهد بوده است مطلع شوند.

هدف دیگر بازخورد به نظام آموزشی مدارس شاهد و كارشناسی ستاد شاهد می‌باشد تاضمن آگاهی از نحوه مدیریت مدارس شاهد بتوانند بهترین و موثرترین سبكهای رهبری را به مدیران مدارس ارائه كرده و در تنظیم كلاسهای آموزش ضمن خدمت برای سایر مدیران مورد استفاده قرار دهند.

و در نهایت ضمن بررسی تفاوت های شیوه رهبری و مدیریت هریك از مدیران،عوامل مهم ایجاد رضایت شغلی را در جامعه آماری مورد نظر ارائه دهند.

اهداف ویژه تحقیق

-         بررسی رابطه سبك رهبری آمرانه استثماری «مدیران» با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر.

-         بررسی رابطه سبك رهبری آمرانه خیرخواهانه مدیران با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر.

-         بررسی رابطه سبك‌ رهبری مشورتی مدیران با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر.

-         بررسی رابطه سبك رهبری مشاركتی مدیران با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری موردنظر.

فرضیه‌های تحقیق

فرضهای تحقیق یا جانشین

1-   بین سبك رهبری مدیران از دیدگاه لیکرت با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود دارد.

2-   بین سبك رهبری آمرانه – استثماری مدیران با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر را بطه معنی داری وجود دارد.

3-   بین سبك‌ رهبری آمرانه- خیرخواهانه مدیران با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود دارد.

4-   بین سبك‌ رهبری مشورتی مدیران با میران رضایت شغلی دبیران درجامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود‌دارد.

5-   بین سبك‌ رهبری مشورتی مدیران با میزان رضایت شغلی دبیران در جامعه آماری مورد نظر رابطه معنی داری وجود دارد.

متغیرهای اساسی تحقیق

متغیرملاك: سبك‌های رهبری مدیران براساس نظریه لیكرت شامل آمرانه/ استثماری،آمرانه/ خیرخواهانه، مشورتی و مشاركتی

متغیر پیش بین : میزان رضایت شغلی دبیران مدارس دخترانه شاهد شهر تهران در سال تحصیلی 84-83

متغیرهای ناخواسته : سن دبیران و میزان حقوق و میزان تشویقات و قوانین و ضوابط و بخشنامه‌های آموزش و پرورش و همكاران مدرسه و سطح تحصیلات و جنسیت

متغیر تعدیل کننده: جنسینت/ دبیران زن و سال تحصیلی 84-83

تعریف عملیاتی واژه‌ها و اصطلاحات

تعریف رهبری

1. رهبری عبارت است از هنر یا علم نفوذ در اشخاص به طوری كه با میل و خواسته خود در جهت حصول به هدفهای تعیین شده گام بردارند.(عباس زادگان،1376،ص28)
2. «جرج تری[1]» رهبری عبارت است از عمل تاثیر گذاری بر افراد به طوریكه از روی میل و علاقه برای هدفهای گروهی تلاش كنند. (هرسی و بلانچارد[2]، 1375، ص71)
3. رهبری یعنی قدرت جذب افراد و تاثیر و نفوذ در آنها آنچنان كه افراد بطور داوطلبانه شخصیت و رهبری فردی را در یك شرایط معینی بپذیرند. (میر كمالی،1378،ص74)
4. برای درك معنی رهبری بایستی سه متغیر اصلی را در نظر گرفت:

الف: رهبر (شخصی كه رفتار دیگران را به نفع سازمان و انجام هدف تغییر می‌دهد)

ب: پیروان یا زیر دستان ( اشخاصی كه جلب همكاری آنان برای به ثمر رسانیدن هدف سازمان لازم است)

ج: محیط (محیطی با مشخصات خاص كه در آن گروهی برای رسیدن به هدف مشترك به فعالیت نیاز دارند) (عباس‌زادگان، 1376، ص291)

تعریف سبك رهبری لیكرت

«لیكرت[3]» در مطالعاتش دریافت كه سبكهای متداول رهبری سازمانها را می‌توان بر روی پیوستاری از سیستم یك تا چهار نشان داد این سیستمها را می‌توان به شرح زیر توصیف نمود.

سیستم یك رهبری آمرانه- استثماری : این نوع رهبری به زیردستان هیچ اعتماد و اطمینانی ندارد زیرا كه آنها را به ندرت در فراگرد تصمیم گیری شركت می‌دهد. همه تصمیمات و هدفگذاری‌های سازمان در راس انجام می‌گیرد و از طریق زنجیره فرمان به پایین منتقل می‌شود . زیر دستان مجبور هستند با ترس، تهدید، تنبیه،پاداشهای اتفاقی و رضایت در سطح فیزیولوژیكی و ایمنی كار كنند. كنش و واكنش متقابل اندكی كه میان رئیس و مرئوس اتفاق می‌افتد معمولا با ترس و بدگمانی همراه است . فراگرد كنترل شدید در سطح رهبری عالی متمركز است و معمولا در این شرایط یك سازمان غیر رسمی‌تشكیل می‌شود كه با اهداف سازمان مخالفت می‌ورزد.

سیستم دو رهبری خیرخواه – آمرانه: این نوع رهبری بر خلاف نوع اول پدرانه است یعنی اعتماد و اطمینان توام با مدارائی نظیر اعتماد و اطمینان ارباب به خدمتكار، نسبت به زیر دستان دارد. در حالی كه تمام تصمیمات و تعیین هدفهای سازمان در راس انجام می‌گیرد. بعضی از تصمیمات در چهار چوب تجویز شده‌ای در سطوح پایین تر اتخاذ می‌شود پاداشها و برخی تنبیهات عملی بالقوه برای انگیزش كاركنان بكار برده می‌شود. هر نوع كنش و واكنش متقابلی بین رئیس و مرئوس با مدارا و ارفاق از طرف روسا و با ترس و احتیاط از طرف مرئوسین صورت می‌گیرد. درحالیكه فرا گرد كنترل همچنان در دست رهبر متمركز است برخی نیز به سطوح متوسط و پایین تر تفویض می‌شود. معمولا یك سازمان غیر رسمی‌شكل می‌گیرد ولی همیشه در مقابل هدفهای سازمان مقاومت نمی‌كند.

سیستم سه – رهبری مشاورتی: این مدیریت اطمینان و اعتماد قابل توجه ولی نه كامل به زیر دستان دارد. درحالیكه خط و مشی‌های كلی و تصمیمات مهم در سطح عالی اتخاذ می‌گردد به زیر دستان نیز اجازه داده می‌شود كه در سطوح پایین‌تر در موارد خاص و تخصصی به تصمیم‌گیری بپردازند ارتباطات در جهت بالا و پایین سلسله مراتب جریان می‌یابد. پاداشها و تنبیهات اتفاقی و تا اندازه‌ای مشاركت در كار برای انگیزش نیروی انسانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. كنش و واكنشهای متقابل متعادلی بین رئیس و مرئوسین جریان دارد كه غالباً با اطمینان و اعتماد همراه است. جوانب مهم فراگرد كنترل به پایین واگذار می‌شود و این دو كار در هر دو سطح بالا و پائین با اساس مسئولیت توام است. سازمان‌های غیررسمی‌ممكن است شكل بگیرد ولی یا هدفهای سازمان را تایید می‌كند یا تا اندازه‌ای در مقابل آن مقاومت می‌ورزد.

سیستم چهار- رهبری مشاركت گروهی : در این نوع رهبری رهبر به زیر دستان اعتماد كامل دارد با اینكه تصمیم گیری به طور وسیع در سراسر سازمان توزیع می‌گرددولی از یك وحدت و یگانگی برخوردار است. ارتباطات نه فقط در جهت بالا و پایین بلكه بین گروه‌ها جریان دارد. انگیزش كاركنان بر اثر مشاركت مستقیم آنان در تعیین پاداشهای اقتصادی، هدفها، بهبود روشها و ارزشیابی پیشرفت در جهت هدفها بوجود می‌آید. تحت این نوع رهبری كنش و واكنش متقابل رئیس و مرئوس گسترده، دوستانه و توام با اطمینان و اعتماد فراوان است. از لحاظ فراگرد كنترل مسئولیت جمعی و گسترده ‌ای وجود دارد كه واحدهای پایین تر كاملا در آن مشاركت دارند. سازمانهای رسمی‌و غیررسمی‌غالبا یكی هستند. لذا همه نیروهای اجتماعی از كوششهایی كه برای تحقق هدفهای سازمانی بعمل می‌آید جانبداری می‌كنند (هرسی و بلانچارد، 1375، ص76)

تعریف رضایت شغلی

رضایت شغلی در رابطه با اثر بخشی و كارایی تعریف میشود. اثر بخشی میزان توافق رفتار سازمانی با انتظارات سازمانی است و كارایی تابعی از توافق رفتار سازمانی با نیازها و مقاصد شخصی می‌باشد. رضایت به رابطه میان انتظارات سازمانی و نیازهای فردی اشاره می‌كند. درواقع،رضایت موقعی در حد مطلوب خواهد بود كه انتظارات سازمان با نیازها و تمایلات شخص توافق و همخوانی داشته باشد( علاقه بند، 1369، ص 103 )

از نظر «دیویس»[4] و «نیوا ستورم»[5]، رضایت شغلی شامل مجموعه ای از احساسات سازگار نسبت به شغل است. این احساس زمانی حاصل می‌شود كه خواسته‌ها، نیازها، آرزوها و تجربه‌هایی كه شاغل هنگام ورود به سازمان با خود دارد از طریق شغل بر‌آورده شود . به این ترتیب بین توقعات شاغل و برآورده شدن آنها توازن برقرار میشود در نتیجه شاغل نگرشی مثبت به شغل پیدا می‌كندكه موجب رضایت او می‌شود.

به طور كلی پنج عامل عمده به عنوان ابعاد رضایت شغلی مطرحند كه عبارتند از:

1ـ پرداخت: میزان حقوق دریافتی و انصاف و برابری در پرداخت

2ـ شغل: حدی كه وظایف شغلی، فرصت را برای آموزش و پذیرش مسئولیت فراهم می‌آورد.

3ـ فرصتهای ارتقاء: قابلیت دسترسی به فرصتها برای پیشرفت

4ـ سرپرست: توانایی‌های سرپرست برای نشان دادن علاقه و توجه به كاركنان

5ـ همكاران: حدی كه همكاران دوستانه، شایسته و حمایتی هستند. (مقیمی، 1377، ص391)

دبیران

منظور معلمینی هستند كه در مقطع تحصیلی راهنمایی دخترانه مشغول به تدریس می‌باشند.

مدارس شاهد

با توجه به تقسیم بندی بین مدارس از قبیل مدارس دولتی،مدارس نمونه دولتی، مدارس نمونه مردمی‌، استعدادهای درخشان و مدارس از این دست،مدارس شاهد به مدارسی اطلاع میشود كه بر اساس آیین‌نامه و اولویت بندیها و امتیازات تصریح شده توسط ستاد كارشناسی شاهد اقدام به ثبت نام می‌نمایند.

از دانش آموزان غیر شاهد در صورت احراز شرایط با توجه به مجموع امتیازات كسب شده ثبت نام بعمل می‌آید و چنانچه ظرفیت ثبت نام در امتیازات بالا به اتمام بر سد نوبت به ثبت نام دانش آموزان حائز رتبه‌های پایین نمیرسد و این دانش‌آموزان می‌بایست در مدارس دیگر ثبت نام بنمایند.

مشكلات و تنگناهای تحقیق

با توجه به اینكه پرسشنامه در مورد مدیر مدرسه می‌باشد دبیران از اینكه اطلاعات بدست آمده ممكن است بعنوان مدرك و سندی علیه آنها استفاده شود نگران بودند كه این نگرانی به دو شكل كمتر گردید یكی اینكه از آنها خواسته شد كه نام و نام‌خانوادگی خود را ذكر نكنند و دوم اینكه سعی شد حتی‌الامكان پرسشنامه‌ها یا بطور مستقیم به خود دبیران داده شود و از آنها جمع‌آوری گردد و یا اینكه توسط مشاور مدرسه این كار صورت گیرد بگونه‌ای كه مدیر مدرسه پرسشنامه‌ها را رؤیت نكند.

ـ پراكندگی اعضای جامعه آماری در سطح تهران بزرگ، توزیع و جمع‌آوری پرسشنامه را با مشكل مواجه كرده تا جایی كه این امر چندین ماه از مدت اجرایی بررسی را به خود اختصاص داد.

ـ از آنجا كه این تحقیق در محدودة شهر تهران می‌باشد. لذا تعمیم نتایج فقط به آموزش و پرورش (مدارس راهنمایی دخترانه) شهر تهران امكان‌پذیر می‌باشد و قابل تعمیم به سایر استان‌های كشور نمی‌باشد.

ـ از دیگر مشكلات و تنگناهای تحقیق، بوروكراسی موجود در دستگاههای آموزشی است كه اجرای تحقیق را نیز با تأخیر مواجه ساخت.

ـ قوانین و مقررات و بخشنامه‌های آموزشی و پرورش و پیچیده بودن سیستم آموزشی و همچنین پیچیدگی فرآیند رفتار انسان باعث شد كه نتوان تمامی متغیرهای مورد مداخله را شناسایی كرده و تحت كنترل درآورد.

ـ در این تحقیق نمونه‌ها تنها از یك جنس و آن هم مؤنث انتخاب شده است

---

قیمت فایل فقط 6,900 تومان

برچسب ها : بررسی رابطه سبك رهبری مدیران (براساس نظریه لیکرت) با میزان رضایت شغلی دبیران در مدارس راهنمایی دخترانه شاهد شهر تهران در سال تحصیلی 8483 , دانلود بررسی رابطه سبك رهبری مدیران (براساس نظریه لیکرت) با میزان رضایت شغلی دبیران در مدارس راهنمایی دخترانه شاهد شهر تهران در سال تحصیلی 8483 , رابطه سبك رهبری مدیران , میزان رضایت شغلی دبیران , روانشناسی , سبک ره